Uprawa zbóż o krótkim okresie wzrostu i drzew orzechowych (orzech włoski i kasztanowiec) na drewno w Hiszpanii
| Informacje | |
|---|---|
| Tytuł praktyki | Agroleśnictwo |
| Przykład realizacji | Uprawa zbóż o krótkim okresie wzrostu i drzew orzechowych (orzech włoski i kasztanowiec) na drewno w Hiszpanii |
| Galeria realizacji |
Źródło: „Agroforestry for arable farmers: guidelines” (https://www.agforward.eu/index.php/en/agroforestry-for-arable-farmers-guidelines.html) |
| Główne cele | Ograniczenie strat wody i erozji gleby |
| Sektory | Rolnictwo |
| Główne zagrożenia klimatyczne | Susza |
| Główne działania | Na wysokość plonów zbóż poza czynnikami agrotechnicznymi ogromny wpływ mają czynniki pogodowe, z tego względu spodziewane jest pogorszenie zbiorów zbóż z powodu zmiany warunków klimatycznych. Wzrastająca liczba wczesnych zdarzeń z wysoką temperaturą powietrza w regionach umiarkowanych powoduje stres cieplny w trakcie fazy wypełniania ziarna i zjawisko suszy dotykające uprawę w okresie wzrostu łodyg słomy. Wystąpienie takich zjawisk klimatycznych ma wyraźne niekorzystny wpływ na uprawy zbóż. W ostatnich kilku latach w niektórych regionach Hiszpanii zboża w ogóle nie były zbierane ze względu na brak ziarna w kłosach. Rolnicy domagają się wprowadzenia do uprawy nowych odmian zbóż i upraw lepiej dostosowanych do nowych warunków klimatycznych. Odpowiedzią na taką sytuację jest wprowadzenie nowych praktyk, które ograniczają szkodliwy wpływ zmian klimatu, przykładowo uprawy zbóż w połączeniu z drzewami. |
| Efekty | Wzrost zacienienia zwiększa wydajność uprawy nawet o 50% w porównaniu do plonów w pełnym słońcu. W latach wilgotnych i chłodnych plon jest wyższy na polach niezalesionych. |
| Proces wdrażania | Uprawa zbóż w połączeniu z drzewami wymaga odpowiedniego doboru roślin, tak aby mogły otrzymać niezbędną do fotosyntezy dawkę energii słonecznej. W tym celu w uprawach agroleśnych powinny być stosowane takie gatunki zbóż, których potrzeby względem naświetlenia mogą zostać zaspokojone zanim korony drzew nie zwiększą zacienienia (dojrzewające w maju). Natomiast odpowiednio dobrane gatunki drzew powinny zapewniać ich późniejsze dojrzewanie. Ze względu na takie wymagania w tym systemie agroleśnym wybrano hybrydę kasztanowca i orzecha włoskiego, gatunki drzew które minimalizują konkurencję o światło i wodę. Kombinacja zbóż ozimych wcześnie kwitnących i dojrzewających i drzew zapewnia wyższe plony niż na polu otwartym, gdzie zboża są narażone na fale upałów. Obecność drzew jest bardziej korzystna w przypadku jęczmienia niż pszenicy. Ogólne zasady projektowania systemu rolno-leśnego wskazują na sadzenie drzew w rzędach w osi północ-południe, co ma na celu zminimalizowanie zacienienia. Istotnym czynnikiem, który należy brać pod uwagę są także przeważające kierunki wiatru. Zalecana szerokość alei wynosić ok. 20 m, aby umożliwić zastosowanie maszyn. Natomiast gęstość drzew nie powinna przekraczać 200 sztuk na 1 ha uprawy. Jeśli wymagane jest nawadnianie to powinna być zastosowana metoda kropelkowa. Eksperyment wpływu drzew na zbiór jęczmienia w południowej Hiszpanii wykazał, że wzrost zacienienia zwiększa wydajność plonu nawet o 50% w porównaniu do uprawy w pełnym słońcu. W latach gorących i suchych, gdy plon monokultury jęczmienia był obniżony, ocienianie spowodowało wzrost plonów. W latach wilgotnych i chłodnych plon jest wyższy na polach niezalesionych. |
| Uzasadnienie dlaczego projekt jest przykladem dobrej praktyki | Przykład odpowiedniego doboru roślin w uprawie polowej korzystnie wpływającego na odporność uprawy zbóż w warunkach stresu termicznego i niedoboru wody. |
| Miejsce realizacji | Hiszpania, Galicja |
| Metryka działania | Kontakt: Gerardo Moreno, Guadalupe Arenas gmoreno@unex.es Instytucje współuczestniczące: Universidad de Extremadura INDEHESA – Plasencia, Spain przedsiębiorstwo Bosques Naturales Strona internetowa: www.agforward.eu Data realizacji: 2014-2017 Lokalizacja projektu: Galicja, Hiszpania
Źródło: www.openstreetmap.org |
| Literatura | Agroforestry for arable farmers: guidelines (raport projektu AGFORWARD Agroforestry for Europe) https://www.agforward.eu/index.php/en/agroforestry-for-arable-farmers-guidelines.html |
| Słowa kluczowe | Agroleśnictwo, Uprawa zbóż, Galicja, Rolnictwo, Gospodarka Wodna, Różnorodność biologiczna, Susza, Temperatury ekstremalne, Silny wiatr, Erozja gleby, Zmniejszenie różnorodności biologicznej, Ograniczanie rozwoju szkodników i chorób, Uprawa orzecha włoskiego, Uprawa kasztanowca, Stres termiczny, Niedobór wody |
