Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych

Celem decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych (dalej „Effort Sharing Decision” lub „ESD”) była redukcja emisji gazów cieplarnianych z sektorów non-ETS w całej Unii o 10% w porównaniu do roku 2005 r. poprzez ustalenie minimalnych wkładów państw członkowskich w zakresie redukcji w obszarach nieobjętych dyrektywą 2003/87/WE w latach 2013-2020. Decyzja, obok dyrektywy 2003/87/WE, stanowiła jeden z kluczowych instrumentów walki ze zmianami klimatu w UE.

ESD ustanawiała system limitów emisji gazów cieplarnianych w ramach tzw. systemu non-ETS, który obejmuje emisje z sektorów nieobjętych reżimem systemu EU ETS takich jak: transport, rolnictwo, odpady, emisje przemysłowe nieobjęte EU ETS oraz sektor komunalno-bytowy z budynkami, małymi źródłami, gospodarstwami domowymi i usługami. Szczegółowe wartości pułapów emisji dla każdego państwa członkowskiego określa Załącznik II. Pułapy zostały ustalone w przedziałach od -20% (Dania, Irlandia, Luksemburg) do +20% (Bułgaria). Polska w latach 2013-2020 mogła zwiększyć swoją emisję w sektorach non-ETS o nie więcej niż 14% w porównaniu do 2005 r.

Non-ETS obejmuje emisje następujących gazów cieplarnianych: dwutlenku węgla (CO2), metanu (CH4), podtlenku azotu (N2O), fluorowęglowodorów (HFC), perfluorowęglowodorów (PFC) i sześciofluorku siarki (SF6).

Przedmiotowa decyzja przewidywała również tzw. elastyczności umożliwiające przenoszenie części rocznego limitu emisji danego państwa pomiędzy poszczególnymi latami 2013-2020 jak również elastyczności umożliwiające przekazanie części swojego rocznego limitu innemu państwu członkowskiemu. ESD określała ponadto system sprawozdawczości oraz oceny postępów państw członkowskich z wykonania decyzji jak również działania korygujące w sytuacji przekroczenia przez państwo członkowskie rocznego limitu emisji określonego decyzją.

ESD uzupełniały środki wykonawcze wydane przez Komisję Europejską dotyczące m. in. rocznych limitów emisji państw członkowskich na lata 2013–2020 oraz dostosowania rocznych limitów na lata 2013-2020 (decyzje Komisji 2013/162/UE oraz 2013/634/UE) oraz szczegółowych zasad transakcji księgowych zgodnie z ESD w Rejestrze Unii (rozporządzenie Komisji 389/2013).

Po roku 2020 zakres przedmiotowy ESD został objęty regulacją rozporządzenia 2018/842 – tzw. ESR (ang. Effort Sharing Regulation), które określa wiążące roczne limity redukcji na lata 2021-2030.

Postanowienia Effort Sharing Decision wykonywane były w polskim porządku prawnym ustawą z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. 2018, poz. 1271 ze zm.).

Ostatnia aktualizacja: 28.03.2022 r.

redukcja emisji poza systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych