Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzona w Nowym Jorku dnia 9 maja 1992 r.

Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzona w Nowym Jorku dnia 9 maja 1992 r.

Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (dalej jako „Konwencja”) określa ramy współpracy międzyrządowej mającej na celu sprostanie wyzwaniu jakimi są zmiany klimatu.

Podstawowym celem Konwencji jest doprowadzenie, zgodnie z jej właściwymi postanowieniami, do ustabilizowania koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze na poziomie, który zapobiegałby niebezpiecznej antropogenicznej ingerencji w system klimatyczny. Dla uniknięcia zagrożenia produkcji żywności i dla umożliwienia zrównoważonego rozwoju ekonomicznego poziom taki powinien być osiągnięty w okresie wystarczającym do naturalnej adaptacji ekosystemów do zmian klimatu.

Konwencja określa ogólne zasady, jakimi jej strony powinny się kierować w działaniach zmierzających do osiągnięcia celu Konwencji i wprowadzenia w życie jej postanowień, a także nakłada na strony konkretne obowiązki.

Jednym z podstawowych obowiązków wynikającym z Konwencji jest przygotowywanie, aktualizowanie i udostępnianie Konferencji Stron krajowych inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych, zgodnie z ustalonymi metodologiami (art. 4 ust. 1 lit. (a) Konwencji). Przy realizacji tego, a także innych obowiązków wynikających z Konwencji bierze się pod uwagę wspólne, lecz zróżnicowane zasady odpowiedzialności oraz specyficzne priorytety rozwoju narodowego i regionalnego, cele i okoliczności. Wynika to z art. 4 ust. 1 Konwencji, w którym jest odzwierciedlona koncepcja wspólnych, lecz zróżnicowanych zasad odpowiedzialności (common but differentiated responsibilities). Kluczowym zróżnicowaniem jest tutaj podział na państwa wymienione w załączniku I do Konwencji i pozostałe państwa. W załączniku I wymienione są państwa uprzemysłowione, określane jako państwa rozwinięte (które w 1992 roku były członkami OECD) oraz tak zwane gospodarki w fazie transformacji (economies in transition – państwa znajdujące się w fazie przejścia od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej, wśród tych państw jest m.in. Polska). Państwa które nie są ujęte w załączniku I do Konwencji są określane jako państwa rozwijające się. Dodatkowo wyodrębniona została grupa państw wymienionych w załączniku II do Konwencji (państwa uprzemysłowione). Na państwach załącznika II spoczywają dodatkowe obowiązki, zwłaszcza w zakresie zapewnienia wsparcia państw rozwijających się w realizacji postanowień Konwencji, w postaci wsparcia finansowego, czy też wsparcia w zakresie transferu technologii (art. 4 ust. 3 i 5 Konwencji). Co istotne, art. 4 ust. 7 Konwencji stanowi, że stopień, do jakiego państwa rozwijające się będą skutecznie realizować zobowiązania wynikające z Konwencji, będzie uzależniony od efektywnego wdrażania przez państwa rozwinięte ich zobowiązań dotyczących zasobów finansowych i transferu technologii, biorąc w pełni pod uwagę, że rozwój społeczny i ekonomiczny oraz wykorzenienie ubóstwa są pierwszymi i nadrzędnymi priorytetami państw rozwijających się. Wpływa to znacząco na zakres obowiązków państw rozwijających się.

Konwencja zawiera także postanowienia konstytuujące jej organy, w tym Konferencję Stron, która jest najwyższym organem Konwencji oraz przewiduje możliwość przyjmowania przez Konferencję Stron instrumentów prawnych, w tym protokołów do Konwencji. Instrumentem prawnym przyjętym na tej podstawie przez Konferencję Stron jest Porozumienie Paryskie.

Sygnatariuszami Konwencji jest 197 państw oraz Unia Europejska. Polska złożyła dokumenty ratyfikacyjne do Konwencji 28 lipca 1994 r. Konwencja weszła w życie 21 marca 1994 r.

Opracowano dnia 30.07.2019 r.

zagadnienia ogólne