Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/2066 z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie monitorowania i raportowania w zakresie emisji gazów cieplarnianych na podstawie dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniające rozporządzenie Komisji (UE) nr 601/2012

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/2066 z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie monitorowania i raportowania w zakresie emisji gazów cieplarnianych na podstawie dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniające rozporządzenie Komisji (UE) nr 601/2012

Monitorowanie i raportowanie emisji ma podstawowe znaczenie dla unijnego systemu handlu uprawnień do emisji gazów cieplarnianych ustanowionego dyrektywą 2003/87/WE[1](dalej jako: „EU ETS” lub „system handlu”). Monitorowanie i raportowanie emisji musi być zgodne z przepisami rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2018/2066 z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie monitorowania i raportowania w zakresie emisji gazów cieplarnianych na podstawie dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniającego rozporządzenie Komisji (UE) nr 601/2012 (dalej: “rozporządzenie 2018/2066” albo „rozporządzenie”). Rozporządzenie określa zasady monitorowania i raportowania w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz danych dotyczących działalności wymienionych w dyrektywie 2003/87/WE. Ponadto uwzględnia pierwsze wydanie międzynarodowych norm dotyczących mechanizmu kompensacji i redukcji CO₂ w międzynarodowym lotnictwie cywilnym (CORSIA), które mają być stosowane od 2019 r.

Rozporządzenie to w całości znajdzie zastosowanie do monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji, które będą miały miejsce od dnia 1 stycznia 2021 r., w którym to dniu utraci moc obecnie obowiązujące rozporządzenie 601/2012[2]. Jednakże już od dnia 1 stycznia 2019 r. zastosowanie znajduje art. 76 rozporządzenia 2018/2066 wprowadzający szereg zmian w rozporządzeniu 601/2012 – patrz art. 76[3]. Należy zwrócić uwagę, że przepisy rozporządzenia 601/2012 mają w dalszym ciągu zastosowanie do monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji mających miejsce przed dniem 1 stycznia 2021 r. (art. 77 ust. 2).

Zgodnie z rozporządzeniem, prowadzący instalacje przemysłowe i operatorzy statków powietrznych objętych EU ETS muszą posiadać zatwierdzony plan monitorowania w celu monitorowania, a następnie raportowania rocznych emisji gazów cieplarnianych. Plan ten stanowi część zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych. Przed zatwierdzeniem planu monitorowania przez organ właściwy do wydania zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych, plan ten jest przekazywany do zaopiniowania przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (dalej: „Krajowy ośrodek”).

Plan monitorowania powinien obejmować szczegółową, pełną i przejrzystą dokumentację metodyki monitorowania określonej instalacji lub operatora statku powietrznego (np. metodyki opartej na obliczeniach lub pomiarach). Prowadzący instalację/operator statku powietrznego ma obowiązek wdrożyć metodykę monitorowania, zatwierdzoną w planie monitorowania, oraz określoną przez procedury opisane w rozporządzeniu. Ponadto ciąży na nim obowiązek regularnego aktualizowania planu. Każda istotna zmiana planu monitorowania powinna podlegać zatwierdzeniu przez organ właściwy do wydania zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych (zmiany, które nie są kwalifikowane jako istotne nie wymagają formalnego zatwierdzenia).

Dane pochodzące z monitorowania prowadzonego w poprzednim roku muszą zostać zweryfikowane przez niezależnego akredytowanego weryfikatora, wybieranego przez prowadzącego instalację albo operatora statków powietrznych. Po zakończeniu roku kalendarzowego dane z monitorowania prowadzonego w poprzednim roku są przedstawiane w raporcie na temat wielkości emisji, który określa emisję podlegającą rozliczeniu w systemie handlu. Raport sporządzony za poprzedni rok okresu rozliczeniowego oraz sprawozdanie z weryfikacji podmioty składają w terminie do dnia 31 marca każdego roku do Krajowego ośrodka (oraz ich kopię do organu właściwego do wydania zezwolenia). Podmiot, który nie dostarczył w terminie Krajowemu ośrodkowi raportu lub sprawozdania z weryfikacji podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości 50 000 zł, co wynika z ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (dalej: „ustawa o systemie handlu”)[4](art. 105 ust. 1) (Jednakże, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, jeżeli prowadzący instalację albo operator statku powietrznego dostarczy Krajowemu ośrodkowi raport i sprawozdanie z weryfikacji w terminie do dnia 15 kwietnia, wtedy administracyjną karę pieniężną wymierza się w wysokości 5 000 zł.)

Krajowy ośrodek przeprowadza ocenę raportu na temat wielkości emisji w zakresie określonym w ww. ustawie, następnie wprowadza do rejestru Unii informację o wielkości emisji z instalacji lub operacji lotniczych wynikającą z raportu.

Jeżeli prowadzący instalację lub operator statku powietrznego nie złożą raportu na temat wielkości emisji lub złożą raport cechujący się określonymi nieprawidłowościami, na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy o systemie handlu Krajowy ośrodek występuje do organu Inspekcji Ochrony Środowiska o oszacowanie wielkości emisji. Prowadzący instalację lub operator statku powietrznego mają obowiązek rozliczyć wielkość emisji wskazanej w decyzji określającej szacunkową wielkość emisji w poprzednim roku okresu rozliczeniowego.

Komisja Europejska określiła minimalną zawartość informacji podawanych w związku z monitorowaniem i raportowaniem emisji. Na stronie Krajowego ośrodka znajdują się wzory formularzy planu monitorowania, rocznego raportu na temat wielkości emisji, sprawozdania z weryfikacji, raportu w zakresie ulepszeń w metodyce monitorowania.

Na stronie Komisji Europejskiej w jezyku angielskim można znaleźć także wytyczne i inne pomocne dokumenty dot. monitorowania i raportowania emisji: https://ec.europa.eu/clima/policies/ets/monitoring_en#tab-0-1

Wytyczne te w części zostały przetłumaczone przez Krajowy ośrodek i są dostępne na stronie www.kobize.pl/pl/fileCategory/id/9/monitorowanie-raportowanie-weryfikacja-emisji

Opracowano dnia 30.07.2019 r.

[1] https://klimada2.ios.gov.pl/akt-prawny/dyrektywa-2003-87-we-parlamentu-europejskiego-i-rady-z-dnia-13-pazdziernika-2003-r-ustanawiajaca-system-handlu-przydzialami-emisji-gazow-cieplarnianych-we-wspolnocie-oraz-zmieniajaca-dyrektywe-rady-9

[2] https://klimada2.ios.gov.pl/akt-prawny/rozporzadzenie-komisji-ue-nr-601-2012-z-dnia-21-czerwca-2012-r-w-sprawie-monitorowania-i-raportowania-w-zakresie-emisji-gazow-cieplarnianych-zgodnie-z-dyrektywa-2003-87-we-parlamentu-europejskiego

[3] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX:32018R2066

[4] https://klimada2.ios.gov.pl/akt-prawny/ustawa-z-dnia-12-czerwca-2015-r-o-systemie-handlu-uprawnieniami-do-emisji-gazow-cieplarnianych

system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych