Klimada 2.0
Logotypy

Ustanowienie pomnika przyrody

Sektor

Różnorodność biologiczna

Zagrożenia

Brak pokrywy śnieżnej; susza; Wysoka temperatura; w tym fale upałów; Intensywne opady deszczu i powodzie nagłe; podtopienia; Powodzie rzeczne, Wzrost poziomu morza, powodzie sztormowe

Opis praktyki

Praktyka dotyczy ustanowienia przez wójta, burmistrza lub prezydent miasta pomnika przyrody w drodze uchwały rady gminy. Praktyka obejmuje przygotowanie wniosku o utworzenie formy ochrony przyrody, w którym przedstawione zostanie merytoryczne uzasadnienie, że dany twór przyrody żywej spełnia warunki pomnika przyrody zapisane w Ustawie o ochronnie przyrody oraz spełnia kryteria wymienione w specjalnym akcie wykonawczym do tej ustawy dot. pomników przyrody. Kryteria te zawsze odnoszą się do wyróżniającej się formy w skali kraju, województwa lub gminy wśród innych tworów przyrody. W ramach wniosku wskazane jest sporządzenie dokumentacji przyrodniczej (w przypadku drzew – dendrologicznej) zawierającej m.in. wymiary obiektu, gatunek drzewa, rodzaj skały; szczegółowy opis pomnika przyrody z uzasadnieniem objęcia go ochroną prawną, mapę lokalizacji. Oprócz uzasadnienia merytorycznego wniosek powinien zawierać szczegółowe określenie działek ewidencyjnych – wyrysy i wypisy z ewidencji gruntów, na których pomnik przyrody jest zlokalizowany, zestawie powierzchni użytków gruntowych, wykaz ich właścicieli lub zarządców wraz z ich opinią, projekt aktu prawnego (uchwała Rady Gminy) tworzącego proponowaną formę ochrony. W projekcie uchwały powołującej pomnik przyrody należy określić jego nazwę, położenie, organ sprawujący nadzór, szczególne cele ochrony, w razie potrzeby ustalenia dotyczące jego czynnej ochrony oraz zakazy właściwe dla tego obiektu, obszaru lub jego części. Katalog zakazów możliwych do wprowadzenia stanowi zbiór zamknięty. Ochronie form ochrony przyrody służyć mogą przede wszystkim zakazy: niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu; trwałego przekształcenia powierzchni ziemi, dokonywania zmian stosunków wodnych, niszczenia roślinności, zabijania zwierząt i ich siedlisk; zmiany sposobu użytkowania ziemi; umieszczania tablic reklamowych. W szczególności zakazy zmiany sposobu użytkowania ziemi oraz umieszczania tablic reklamowych mogą pomóc gminom chronić nie tylko same obiekty przyrodnicze, ale także zadbać o ich otoczenie.

Warunki wdrożenia praktyki

Warunkiem wdrożenia praktyki jest zapewnienie przez organy gminy warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych. Dany obiekt przyrodniczy musi spełniać ustawową definicję wnioskowanej formy ochrony oraz kryteria wymienione w aktach prawa dot. pomników przyrody. W celu uniknięcia sporów dokumentacja powinna bardzo precyzyjnie określać działki ewidencyjne, na których pomnik przyrody jest zlokalizowany, merytorycznie uzasadniać objęcie ochroną prawną obiektu jako pomnik przyrody. Ponadto cała dokumentacja powinna zawierać aktualne treści. Ustanawiając pomnik przyrody, gmina powinna zapewnić finansowanie przyszłych potrzebnych działań ochrony czynnej, w przypadku ich określenia.

Wskaźnik produktu

Uchwała Rady Gminy o ustanowieniu pomnika przyrody [tak/nie]

Wskaźnik rezultatu

Liczba pomników przyrody w gminie [szt.]

KONTAKT

Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy
ul. Słowicza 32
02-170 Warszawa

Biuro projektu:
tel.: 22 37 50 525
e-mail: klimada2@ios.gov.pl

Sekretariat:
tel.: 22 37 50 525
fax: 22 37 50 501
e-mail: sekretariat@ios.gov.pl

Dodatkowe informacje:

Google Maps