Ustanowienie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego
Sektor | Różnorodność biologiczna |
Zagrożenia | Brak pokrywy śnieżnej; susza; Wysoka temperatura; w tym fale upałów; Intensywne opady deszczu i powodzie nagłe; podtopienia; Powodzie rzeczne, Wzrost poziomu morza, powodzie sztormowe |
Opis praktyki | Praktyka dotyczy ustanowienia przez wójta, burmistrza lub prezydent miasta zespołu przyrodniczo-krajobrazowego w drodze uchwały rady gminy. Praktyka obejmuje przygotowanie wniosku o utworzenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, w którym przedstawia się uzasadnienie merytoryczne, że dany obiekt lub obszar spełnia warunki wnioskowanej formy ochrony przyrody zapisane w Ustawie o ochronnie przyrody. W ramach wniosku wskazane jest sporządzenie dokumentacji przyrodniczo-kulturowej zawierającej m.in. opis zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, waloryzację przyrodniczo-kulturową wraz z wykazem roślin i zwierząt oraz obiektów o znaczeniu kulturowym, mapy tematyczne (np.: roślinności, cennych siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt, krajobrazów naturalnych i kulturowych, wykaz obiektów kulturowych), zdjęcia fotograficzne. Wniosek powinien zawierać szczegółowe określenie granic formy ochrony przyrody (zestawienie działek ewidencyjnych – wyrysy i wypisy z ewidencji gruntów), zestawie powierzchni użytków gruntowych oraz obiektów kulturowych, wykaz ich właścicieli, posiadaczy lub zarządców wraz z ich opinią, projekt aktu prawnego (uchwała Rady Gminy) tworzącego proponowaną formę ochrony. W projekcie uchwały powołującej zespół przyrodniczo-krajobrazowy należy określić jego nazwę, położenie, organ sprawujący nadzór, szczególne cele ochrony, w razie potrzeby ustalenia dotyczące jego czynnej ochrony oraz zakazy właściwe dla tego obiektu, obszaru lub jego części. Katalog zakazów możliwych do wprowadzenia stanowi zbiór zamknięty. Ochronie krajobrazowych wartości gminnych formy ochrony przyrody służyć mogą przede wszystkim zakazy: niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu, lub obszaru; trwałego przekształcenia powierzchni ziemi, dokonywania zmian stosunków wodnych, przekształcania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych, niszczenia roślinności, zabijania zwierząt i ich siedlisk; zmiany sposobu użytkowania ziemi; umieszczania tablic reklamowych. W szczególności zakazy zmiany sposobu użytkowania ziemi oraz umieszczania tablic reklamowych mogą pomóc gminom chronić nie tylko same obiekty przyrodnicze, ale także zadbać o ich otoczenie. |
Warunki wdrożenia praktyki | Warunkiem wdrożenia praktyki jest zapewnienie przez organy gminy warunków prawnych; organizacyjnych i finansowych. Wnioskowany obiekt lub obszar musi spełniać ustawową definicję zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. W celu uniknięcia sporów wniosek powinien bardzo precyzyjnie określać granice formy ochrony przyrody, merytorycznie uzasadniać objęcie ochroną prawną obiektu lub obszaru jako zespołu przyrodniczo-krajobrazowego oraz uzasadniać celowość włączenia konkretnych działek i obiektów w granice zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. Ma to szczególne znaczenie w przypadku gruntów prywatnych. Ponadto cała dokumentacja powinna zawierać aktualne treści. Ustanawiając zespół przyrodniczo-krajobrazowy, gmina powinna zapewnić finansowanie przyszłych potrzebnych działań ochrony czynnej, w przypadku ich określenia. Warto też wspomnieć, że konieczność ustanowienia przez gminę zespołu przyrodniczo-krajobrazowego może wynikać z rekomendacji audytu krajobrazowego. |
Wskaźnik produktu | Uchwała Rady Gminy o ustanowieniu zespołu przyrodniczo-krajobrazowego [tak/nie] |
Wskaźnik rezultatu | Liczba form ochrony przyrody ustanowionych przez gminę [szt.] |