Zajezdnia tramwajowa w Bazylei (Tramdepot BVB Wiesenplatz)

TYTUŁ PRAKTYKI

Dach zielony

PRZYKŁAD REALIZACJI

Zajezdnia tramwajowa w Bazylei (Tramdepot BVB Wiesenplatz)

GŁÓWNE CELE

• poprawa jakości życia mieszkańców,
• poprawa warunków termicznych wewnątrz budynku,
• poprawa jakości otwartych zielonych terenów,
• zwiększenie różnorodności biologicznej,
• zminimalizowanie skutków wywołanych deszczami nawalnymi,
• zatrzymanie wód opadowych na terenie zlewni,
• poprawa jakości powietrza.

SEKTORY

• zdrowie publiczne,
• gospodarka wodna,
• różnorodność biologiczna.

GŁÓWNE ZAGROŻENIA KLIMATYCZNE

• wzrost temperatury powietrza,
• fale upałów,
• miejska wyspa ciepła,
• ekstremalne opady deszczu,
• zanieczyszczenie powietrza.

GŁÓWNE DZIAŁANIA

Dach zielony na zajezdni tramwajowej BVB Wiesenplatz powstał w 2010 r. w ramach obowiązującego prawa miejskiego nakazującego tworzenia dachów zielonych na wszystkich płaskich dachach w Bazylei. Budynek zajezdni sąsiaduje w niewielkiej odległości z budynkami mieszkalnymi, zmianę docenili mieszkańcy, którzy poza widokiem na zieloną łąkę również zyskali na efektywniejszej izolacji akustycznej przed głośną pracą, która czasami ma miejsce w tej zajezdni tramwajowej.

Projekt dachu nazywanego dywanem łąkowym poprawia jakość środowiska miejskiego i jest interesującym przykładem innowacyjnej renowacji dachu w Szwajcarii. Wiele osób uważa sam falisty dach za arcydzieło architektury. Dach o powierzchni 8000 m2 jest łąką z naprzemiennymi sinusoidalnymi falami nad świetlikami, które doświetlają naturalnym światłem słonecznym wnętrze budynku zajezdni. Dach skutecznie łączy naturę ze środowiskiem miejskim, tworząc siedlisko dla motyli, koników polnych, ptaków i również innych gatunków zagrożonych zwierząt. Łąka na dachu, obficie porośnięta wysokimi trawami i innymi roślinami rodzimymi powstała dzięki bezpośredniemu wysiewowi roślin. W pierwszym etapie podłoże kośne zostało pobrane z rezerwatu przyrody Reinacherheide, najbogatszej gatunkowo łąki w regionie bazylejskim. Następnie zbiorowisko zostało uzupełnione mieszanką nasion pod koniec lata 2010 r.

Na dachu utworzono różne formy terenu – wzgórza i doliny – odpowiadające różnym siedliskom, które sprzyjają różnorodności biologicznej. Warstwy materiałowe użyte na dachu obejmują wodoodporną membranę, tkaninę z włókniny, siano/słomę i jako ostatnią warstwę gleby.

EFEKTY

Dach zielony o powierzchni 8000 m².

PROCES WDRAŻANIA

Dach został zbudowany zgodnie z obowiązującym w Bazylei prawem budowlanym nakazującym tworzenie dachów zielonych na wszystkich nowych inwestycjach o projektowanych dachach płaskich. Wprowadzenie tego przepisu stało się głównym bodźcem do stworzenia większej liczby dachów zielonych w tym mieście. W poprawce, przyjętej w 2002 r., zadecydowano, że wszystkie nowe i remontowane dachy płaskie muszą być zielone, a także określono zakres projektu w celu maksymalizacji różnorodności biologicznej.

NAPOTKANE PROBLEMY I ZDOBYTE DOŚWIADCZENIA

Zgodnie z obowiązującymi w Bazylei przepisami dot. dachów zielonych powinny być spełnione następujące warunki przy projektowaniu i realizacji takiej inwestycji:

• użyte podłoże powinno być rodzimym regionalnym podłożem uprawowym – zaleca się przeprowadzenie konsultacji z ogrodnikiem;
• głębokość podłoża uprawowego powinna wynosić co najmniej 10 cm;
• kopce o wysokości 30 cm i szerokości 3 m powinny być siedliskiem dla bezkręgowców;
• roślinność powinna być mieszanką rodzimych gatunków roślin, charakterystycznych dla Bazylei;
• dachy zielone na dachach płaskich o powierzchni ponad 1000 m2 muszą być konsultowane z ekspertem ds. zielonych dachów w trakcie projektowania i budowy.

DANE FINANSOWE

Koszty zazielenienia dachu w Szwajcarii oszacowano na 100 CHF na metr kwadratowy (2015 r.). W systemie dotacji beneficjenci funduszu otrzymywali 20 CHF na metr kwadratowy zielonego dachu, zarówno w przypadku nowych inwestycji, jak i modernizacji zielonych dachów w istniejącym budynku.

Według danych literaturowych dachy zielone są zazwyczaj o 10-14% droższe niż dachy tradycyjne przez cały okres ich eksploatacji ze względu na koszty początkowe (koszt utrzymania dachów zielonych ekstensywnych jest podobny do kosztu dachów tradycyjnych). W związku z tym zmniejszenie kosztów budowy zielonych dachów o 20%, np. osiągnięta dzięki programowi dotacji, jest wystarczająca, aby wyrównać koszty zielonych i tradycyjnych dachów dla inwestorów, co sugeruje, że dachy zielone są nie tylko zrównoważonym, ale również wykonalnym finansowo wariantem.

UZASADNIENIE DLACZEGO PROJEKT JEST PRZYKŁADEM DOBREJ PRAKTYKI

To przykład dachu zielonego o małej masie, gdzie jako podłoże użyto słomę oraz 10 cm specjalistycznego substratu. Całość konstrukcji ze względów budowlanych nie mogła przekraczać ciężaru 100 kg/m2.

Dach zielony wpływa na warunki termiczne wewnątrz budynku, co w okresie letnim przekłada się na obniżenie temperatury nawet o 5°C w stosunku do otoczenia, a w konsekwencji zmniejszyć zapotrzebowanie na chłodzenie i związane z tym zużycie energii. Wyniki badań modelowych pokazują, że zazielenienie wszystkich odpowiednich dachów w gęsto zabudowanych obszarach może zmniejszyć odpływ wody deszczowej o 17-20%. Dachy zielone mogą również pełnić funkcje ostoi dla gatunków wędrownych w zmieniających się warunkach klimatycznych.