Klimada 2.0
Logotypy
28marca

Prinzessinnengarten na Moritzplatz

Informacje
Tytuł praktyki Ogrody społeczne
Przykład realizacji

Prinzessinnengarten na Moritzplatz

Galeria realizacji

Prinzessinnengarten w 2010 roku, źródło: https://prinzessinnengarten.net/about/

źródło: https://www.cool-cities.com/prinzessinnengarten-8176/

Główne cele

Zaangażowanie mieszkańców w działania związane z utworzeniem i utrzymaniem zielonych terenów miejskich
Wspieranie i inspirowanie oddolnych działań na rzecz zieleni miejskiej
Edukacja ogrodnicza i klimatyczna mieszkańców
Poprawa jakości życia mieszkańców
Zwiększenie różnorodności biologicznej
Poprawa jakości otwartych zielonych terenów miejskich

Sektory

Różnorodność biologiczna
Zdrowie publiczne

Główne zagrożenia klimatyczne

Wysoka temperatura powietrza
Nawalne deszcze
Susza

Główne działania

Prinzessinnengarten w berlińskiej dzielnicy Kreuzberg to projekt ogrodu społecznego o charakterze mobilnego ogrodu miejskiego. To także dobry przykład tymczasowego przekształcenia nieużytkowanej przestrzeni miejskiej w miejskie pole uprawne i zielone miejsca spotkań.

Celem tej inicjatywy jest zmiana nastawienia mieszkańców do środowiska poprzez ekologiczną uprawę roślin, wymianę doświadczeń oraz alternatywne i zrównoważone wykorzystanie przestrzeni miejskiej. Ten ogromny miejski ogród został stworzony na dawnych nieużytkach w centrum dzielnicy, którą zamieszkuje ponad 150 tys. osób. Pomysłodawcami projektu są Robert Shaw i Marco Clausen – członkowie organizacji non-profit Nomadisch Grün. Zamiarem było zwiększenie różnorodności biologicznej, społecznej i kulturowej oraz zapoczątkowanie zrównoważonego modelu zagospodarowania przestrzeni w mieście. Umożliwiono mieszkańcom spotykanie się celem eksperymentowania w ogrodnictwie i poszerzenia wiedzy na temat produkcji żywności ekologicznej, różnorodności biologicznej i ochrony klimatu. Działania prowadzone w ogrodzie również wspierają przystosowywanie się do zmiany klimatu.

Z punktu widzenia polityki społecznej projekt wpisuje się w lokalne działania dotyczące szkolenia zawodowego: aktywiści starają się wypracować nowe profile zawodowe we współpracy z pracodawcami z branży ogrodniczej i rolniczej. Przestrzeń jest udostępniania społeczności lokalnej, z możliwością angażowania się w prace ogrodnicze według własnego uznania.

Efekty

Rewitalizacja zieleni
Integracja i aktywizacja mieszkańców poprzez wspólną pracę przy realizacji projektu
Edukacja, rekreacja, promocja zdrowego trybu życia
Możliwość organizacji licznych spotkań, warsztatów, dot. m. in. ogrodnictwa, adaptacji ogrodnictwa do zmieniającego się klimatu

Proces wdrażania

Projekt rozpoczął się w lipcu 2009 roku. Miejsce, które zostało wybrane przez Roberta Shawa i Marco Clausena – Moritzplatz w Berlinie – przez ponad pół wieku było zwykłym nieużytkiem. Pomysłodawcy wraz z przyjaciółmi, aktywistami i sąsiadami posprzątali ten teren, zbudowali przenośne plantacje warzyw i ziół organicznych i zbierali pierwsze owoce swojej pracy.

Charakterystyczną cechą ogrodu Prinzessinnengarten jest to, że jest on mobilny. Uprawy prowadzone są na podniesionych zagonach wykonanych z ułożonych w stos skrzyń lub w workach ryżowych na podłożu kompostowym bez użycia pestycydów i sztucznych nawozów. Niezależna od gruntu metoda uprawy, w połączeniu z wykorzystaniem surowców spożywczych, pozwala na prowadzenie rolnictwa ekologicznego w mieście, podczas gdy dostępne grunty są zwykle utwardzone lub zanieczyszczone. Z plastikowych koszy wyrastają różnorodne zioła i warzywa: rzepa, marchew, pasternak, jarmuż, jarmuż czerwony, rzodkiewka, koper włoski, bazylia, estragon, szałwia, tymianek, lubczyk, sałata, szczaw, boćwina, oracz, gorczyca musztarda i portulaka. Między nimi znajdują się kwiaty mniszka lekarskiego, bławatka, nasturcji, ogórecznika i malwy. W workach ryżowych rosną różne odmiany ziemniaków. Pomidory zaś wyrastają wysoko na improwizowanych kratach. Sadzonki są sprzedawane w zmodyfikowanych opakowaniach Tetra z kontenera transportowego, który został przekształcony w stoisko sprzedaży. W części ogrodu znajduje się restauracja ogrodowa, na którą zostały zaadaptowane nieużywane kontenery transportowe.

Ogród finansowany jest z dochodu generowanego przez restaurację ogrodową i sprzedaż warzyw, środków pozyskiwanych na realizację różnych projektów edukacyjnych, z budowy innych ogrodów, doradztwa w zakresie ogrodnictwa, opłat za zdjęcia i prezentacje. Wiele osób pracuje w ogrodzie na zasadzie wolontariatu.

Mobilny ogród daje możliwość tymczasowego użytkowania terenu przy Moritzplatz dzierżawionego od miasta. Ewentualna prywatyzacja tej ziemi mogłaby więc doprowadzić do konieczności przeniesienia ogrodu w inne miejsce, co dzięki jego mobilnemu charakterowi, jest możliwe. W 2012 r. Prinzessinnengarten groziło zamknięcie, gdyż Berliński Fundusz Nieruchomości otrzymał od Senatu Berlina zadanie, aby znaleźć kupca na należącą do miasta działkę, na której znajduje się ogród. W masowej kampanii prowadzonej przez ogrodników i mieszkańców zebrano 30 tys. podpisów pod petycją o utrzymanie otwartego Prinzessinnengarten, także współpracowano z Senatem Berlina w celu omówienia przyszłości projektu. W dniu 14 grudnia 2012 r. wyrażono zgodę na zwrot gruntu gminie, co zażegnało groźbę zamknięcia ogrodu.

Uzasadnienie dlaczego projekt jest przykladem dobrej praktyki

Projekt Prinzessinnengarten to teren zielony tworzony przez mieszkańców i wykorzystywany przez nich do produkcji świeżej i zdrowej żywności. Jednym z efektów tego projektu jest zwiększona różnorodność biologiczna, zmniejszona emisja CO2 i poprawa mikroklimatu. Dodatkowo przestrzeń ta promuje poczucie wspólnoty, wymianę kompetencji i wiedzy o ekologicznym i społecznie odmiennym podejściu do przestrzeni miejskiej i ich mieszkańców.

Miejsce realizacji

Niemcy, Berlin

Metryka działania

Lokalizacja: Prinzenstraße 35-38, 10969 Berlin, Niemcy

Data realizacji: od lata 2009

Koordynacja projektu: Nomadisch Grün gemeinnützige GmbH, Hermannstr. 99-105 12051 Berlin

Kontakt: kontakt@prinzessinnengarten.net

Źródło: mapy Google

Literatura

Princess Gardens

http://architectuul.com/architect/nomadic-green

About Prinzessinnengarten

https://prinzessinnengarten.net/about/

Ogrody społecznościowe Berlina

http://bujnawarszawa.pl/ogrody-spolecznosciowe-berlina/

Słowa kluczowe

Prinzessinnengarten na Moritzplatz, Kreuzberg, Ogród, Ogród społeczny, Ogród społecznościowy, Ogród w mieście, Miejskie pole uprawne, Zielone miejsca spotkań, Miejskie rośliny, Zieleń miejska, Przestrzeń miejska, Polityka społeczna, Integracja społeczna, Rewitalizacja zieleni, Mobilny ogród, Różnorodność biologiczna, Zdrowie publiczne, Wysoka temperatura powietrza, Nawalne deszcze, Susza, Mikroklimat

czytaj więcej 
28marca

Sąsiedzki ogród na Paca 40

Informacje
Tytuł praktyki Ogrody społeczne
Przykład realizacji

Sąsiedzki ogród na Paca 40

Galeria realizacji

Źródło: https://www.facebook.com/Ogr%C3%B3d-na-Paca-375619392638330/

Główne cele

Poprawa jakości życia mieszkańców
Zwiększenie różnorodności biologicznej 
Poprawa jakości otwartych zielonych terenów miejskich 
Zwiększenie retencji wody 
Edukacja ogrodnicza i edukacja klimatyczna mieszkańców
Zaangażowanie mieszkańców w działania związane z utrzymaniem zielonych terenów miejskich
Wspieranie i inspirowanie oddolnych działań na rzecz zieleni miejskiej

Sektory

Zdrowie publiczne
Różnorodność biologiczna
Gospodarka wodna

Główne zagrożenia klimatyczne

Wysoka temperatura powietrza
Nawalne deszcze
Susza

Główne działania

Ogród powstał w ramach Inicjatywy Lokalnej przy wsparciu finansowym Miasta st. Warszawy oraz Wspólnoty Mieszkaniowej bloku przy ul. Paca 40. To miejsce zostało stworzone przez lokalną społeczność przy współpracy z Kooperatywą Grochowską i Centrum Aktywności Lokalnej Paca 40.
Główne działania polegały na przekształceniu zaniedbanego fragmentu placu położonego w pobliżu miejsca aktywności lokalnej Paca 40 w ogród sąsiedzki. Okoliczni mieszkańcy zaangażowali się w działania związane z rewitalizacją zieleni i wspólnie stworzyli miejsca do odpoczynku i relaksu. Na placu postawiono ławeczki, zawieszono huśtawki, a w sezonie letnim wystawianie są leżaki.

Efekty

Rewitalizacja zieleni
Integracja i aktywizacja mieszkańców poprzez wspólną pracę przy realizacji projektu
Edukacja, rekreacja, promocja zdrowego trybu życia
Organizacja licznych spotkań, warsztatów dot. m.in. ogrodnictwa, adaptacji ogrodnictwa do zmieniającego się klimatu, wydarzeń sportowych

Proces wdrażania

Ogród powstawał od maja do lipca 2015 r. W prace zaangażowanych było wiele osób, w tym również lokalna społeczność. Poza pracami typowo ogrodniczymi (m.in. przygotowaniem rabatek na zioła i ich posadzeniem), dokonano montażu i malowania wiaty, stojaka na rowery, tablic i kompostownika. 

Ogród jest ogólnodostępny. Przed nastaniem pandemii COVID19 organizowane były tu liczne spotkania, czy warsztaty ogrodnicze. 

Głównym kanałem informacyjnym Ogrodu na Paca jest portal społecznościowy Facebook.

Koszt realizacji projektu wynosi 148 842,00 zł (w tym wkład Miasta: 104 033,00 zł – ok. 69%).

Uzasadnienie dlaczego projekt jest przykladem dobrej praktyki

Projekt „Ogród na Paca” jest dobrym przykładem integracji i aktywizacji lokalnej społeczności przy rewitalizacji zieleni i tworzenia zielonego miejsca do odpoczynku i relaksu. To także przykład inicjatywy służącej poprawie jakości życia mieszkańców Warszawy, którzy pośród miejskiego zgiełku mogą odnaleźć zieloną przestrzeń i wspólnie o nią dbać.
To jeden z kilku ogrodów społecznych działających w Warszawie. Zainteresowanym innymi miejscami polecamy warszawską mapę ogrodów społecznościowych (http://bujnawarszawa.pl/ogrody/).

Miejsce realizacji

Polska, Warszawa

Metryka działania

Lokalizacja: ul. Paca 40, Warszawa

Data realizacji: 05.2015-07.2015

Koordynacja projektu: Kasia Książczyk

Projekt ogrodu: Magdalena Ancińska, architekt krajobrazu

Wsparcie merytoryczne: Gabriela Rzeszkiewicz, architekt krajobrazu

Wsparcie animacyjne: Agata Gajda, Stowarzyszenie Centrum Aktywności Lokalnej

Kontakt: Kasia Książczyk 693996712

Źródło: https://www.google.com/maps

Literatura

Sąsiedzki ogród przy ul. Paca 40
https://inicjatywa.um.warszawa.pl/na-glownej/s-siedzki-ogr-d-przy-ul-paca-40
Ogród na Paca
https://www.facebook.com/Ogr%C3%B3d-na-Paca-375619392638330/

Słowa kluczowe

Ogród, Ogród społeczny, Ogród społecznościowy, Ogród sąsiedzki, Ogród w mieście, Warszawa, Integracja społeczna, Retencja wody, Edukacja ekologiczna, Zieleń miejska, Zdrowie publiczne, Różnorodność biologiczna, Gospodarka wodna, Wysoka temperatura powietrza, Nawalne deszcze, Susza, Centrum Aktywności Lokalnej, Rekreacja, Zdrowy tryb życia, Ogród na Paca, Miejskie rośliny, Polityka społeczna

czytaj więcej 

KONTAKT

Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy
ul. Słowicza 32
02-170 Warszawa

Biuro projektu:
tel.: 22 37 50 525
e-mail: klimada2@ios.gov.pl

Sekretariat:
tel.: 22 37 50 525
fax: 22 37 50 501
e-mail: sekretariat@ios.gov.pl

Dodatkowe informacje:

Google Maps