Zrównoważone zarządzanie wodami opadowymi
| Informacje | |
|---|---|
| Wprowadzenie |
Modernizacja systemu odwadniania i dostosowanie systemu do zmian klimatycznych na terenie miasta Bydgoszcz Problem zagospodarowania wód odpadowych na obszarze Bydgoszczy zdecydowano się rozwiązać przez projekt „Budowa i przebudowa kanalizacji deszczowej i dostosowanie sieci kanalizacji deszczowej do zmian klimatycznych na terenie miasta Bydgoszczy”. To pierwszy tak duży projekt ze wsparciem UE w Polsce obejmujący to zagadnienie w skali całego miasta. Istotą projektu jest zastosowanie w mieście kompleksowego podejście do rozwiązania problemów wód opadowych i roztopowych polegającego ze skutecznym odprowadzeniu, magazynowaniu i zagospodarowaniu tych wód z obszarów zabudowanych w mieście, szczególnie w okresach niedoboru wody. „Ideą jest, aby miasto stało się odporne na zmiany klimatu, aby funkcjonowało jak gąbka, akumulując wodę deszczową i umożliwiając jej wykorzystanie w okresach suszy”. To całkowita zmiana podejścia do kwestii deszczówki i wody w mieście – odchodzenie od tradycyjnych sposobów na odprowadzenie deszczówki na rzecz metod służących na zatrzymanie i zagospodarowanie wody na miejscu. |
| Tytuł praktyki | Zrównoważone zarządzanie wodami opadowymi |
| Przykład realizacji | Modernizacja systemu odwadniania i dostosowanie systemu do zmian klimatycznych na terenie miasta Bydgoszcz |
| Galeria realizacji |
Źródło: http://www.mwik.bydgoszcz.pl |
| Główne cele | Zminimalizowanie skutków wywołanych deszczami nawalnymi, |
| Sektory | Gospodarka wodna, |
| Główne zagrożenia klimatyczne | Ulewy, |
| Główne działania | W celu zapobiegania negatywnym skutkom opadów oraz wykorzystanie wody w okresach suchych MWiK w Bydgoszczy przygotował projekt modernizacji systemu deszczowego w mieście, który zakłada m.in.:
Uchwała nr XXXVII/774/13 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 30 stycznia 2013 r. była podstawą dla MWiK w Bydgoszczy rozpoczęcia wstępnych działań rozpoznania tego problemu w mieście. W ramach inwentaryzacji istniejącej sieci kanalizacji deszczowej:
W kolejnym etapie zidentyfikowano skalę potencjalnych zagrożeń w konkretnych zlewniach w obrębie miasta, wykorzystując modele hydrodynamiczne. Przeprowadzono analizy hydrauliczne integrujące analizę modelu opadu stworzonego na podstawie ponad 30-letnich obserwacji, pokrycia terenu, przepływu w kanałach sprzężonego z hydrauliką rzeki Brdy i kanału Bydgoskiego. To były pierwsze tego rodzaju obliczenia w Polsce. Zastosowanie modelowania obciążenia hydraulicznego za pomocą sieci neuronowych umożliwi dobór optymalnych scenariuszy sterowania pracą systemu i w Bydgoszczy, w szczególności zbiornikami retencyjnymi, aby wykorzystać ich przepustowość. Przyjęto rozwiązania ukierunkowane na przetrzymanie wód opadowych i roztopowych w miejscu ich powstania, tym samy odciążając sieci kanalizacji deszczowej poprzez kontrolowane opóźnienie odpływu ze zlewni. Równolegle do prac związanych z przygotowaniem projektu dotyczącego infrastruktury deszczowej, na zlecenie MWiK opracowano katalog rozwiązań zielono-niebieskiej infrastruktury w celu zaangażowanie w działania przedsiębiorców, miejskich urbanistów i mieszkańców. |
| Efekty | Budowa 14 km i renowacja 90 km sieci kanalizacji deszczowej. Budowa systemu rozproszonej retencji: 66 zbiorniki retencyjne, podczyszczalnie ścieków deszczowych, instalacje do nawadniania terenów zielonych. Powierzchnia objęta systemem zagospodarowania wód opadowych – 29,5 km2 . Zgromadzona woda będzie wykorzystana do podlewania zieleni i po podczyszczeniu zasilała stawy by przywrócić pierwotny ekosystem. |
| Proces wdrażania | Miejskie Wodociągi i Kanalizacja w Bydgoszczy |
| Napotkane problemy i zdobyte doświadczenia | Najtrudniejszym i pracochłonnym etapem była dokładna inwentaryzacja istniejącej sieci kanalizacji deszczowej wraz z oceną jej stanu technicznego (520 km kanałów deszczowych równoległych do kanałów sanitarnych). To było istotny etap zbierania i weryfikacji danych do budowy zintegrowanego modelu symulacji zlewni deszczowych, ponieważ mapy geodezyjne zawierały w 30% błędne informacje. Stwierdzono, że sieć kanalizacji deszczowej jest przeciążona pod względem hydrauliki sieci z powodu błędnych metodologii projektowania w przeszłości i zmian charakterystyki opadu oraz rozbudowę i postępujące uszczelnienie powierzchni zlewni. Stan techniczny kanałów okazał się na tyle zły (zniszczone, pełne piachu i mułu), że straciły przepustowość do odprowadzenia deszczówki. |
| Dane finansowe | 217 mln zł (koszt realizacji projektu) 415 mln zł (koszty strat wynikających ze zniszczeń obiektów w zagrożonych obszarach; źródło: Studium wykonalności dla projektu) |
| Uzasadnienie dlaczego projekt jest przykladem dobrej praktyki | Bydgoski projekt został wyróżniony w kategorii Inteligentne rozwiązanie na ogólnopolskim Smart City Forum – kongresie poświęconym inteligentnym miastom, ich rozwojowi i funkcjonowaniu. Statuetkę Smart City Solution 2017 otrzymały Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. w Bydgoszczy za budowę i przebudowę kanalizacji deszczowej. Koncepcja przedsięwzięcia opierała się na zbudowaniu wirtualnej sieci kanalizacji deszczowej w obszarze miasta i dokonaniu symulacji naturalnego spływu wód opadowych. To dobry przykład kompleksowego rozwiązywania do problemu zagospodarowania wód opadowych na obszarze całego miasta z uwzględnieniem zmian warunków opadowych w perspektywie 2050 r. To także dobry przykład zmiany podejścia do kwestii deszczówki i wody w mieście. |
| Miejsce realizacji | Polska, Bydgoszcz |
| Metryka działania | Kontakt: Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. |
| Literatura | „Bydgoski projekt modernizacji systemu odwadniania i dostosowania go do retencji i zagospodarowania wód opadowych” Stanisław Drzewiecki, Prezes Miejskich Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. w Bydgoszczy. XI Klimatyczne Forum Metropolitalne w Bydgoszczy, 11-12 czerwca 2018 r. Wywiad ze Stanisławem Drzewieckim, prezesem Miejskich Wodociągów i Kanalizacji w Bydgoszczy “Deszczówka to wrzód”. Dlaczego wciąż zalewa polskie miasta? 23 czerwca 2017 Wywiad ze Stanisławem Drzewieckim, prezesem Miejskich Wodociągów i Kanalizacji w Bydgoszczy Dastin Adamowski, Marta Chudzio, Tomasz Glixelli, Paweł Paluch, Jacek Zalewski: Katalog zielono-niebieskiej infrastruktury. Część I. Wytyczne i rozwiązania. (2016), Ove Arup and Partners, Kraków, na zlecenie MWiK w Bydgoszczy. Dastin Adamowski, Tomasz Glixelli, Paweł Paluch, Jacek Zalewski (grafiki: Artur Kita): Katalog zielono-niebieskiej infrastruktury. Część II. Wytyczne i rozwiązania. (2017), Ove Arup and Partners, Kraków, na zlecenie MWiK w Bydgoszczy. http://www.mwik.bydgoszcz.pl/index.php/component/attachments/download/445 |
| Słowa kluczowe | Zarządzanie wodami opadowymi, Wody opadowe, Gospodarka wodna, Ulewy, Susza, Różnorodność biologiczna, Zdrowie publiczne, Bydgoszcz |
